بدرقه دنیا فنی زاده، مادر مهربان کلاه قرمزی

دنیا فنی زاده، عروسک‌گردان کلاه قرمزی پس از تحمل ده سال رنج بیماری سرطان، سرانجام صبح روز چهارشنبه 8 دی‌ماه 1395 در سن 49 سالگی در یکی از بیمارستان‌های تهران دار فانی را وداع گفت. پیکر زنده یاد دنیا فنی زاده صبح پنجشنبه (9 دی) با حضور گسترده جمعی از اهالی سینما و تلویزیون از مقابل خانه سینما ۲ تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. ضمنا برابر هماهنگی انجام شده با خانواده محترم زنده یاد مهین بزرگی (پیشکسوت عرصه گویندگی و دوبله سینما و تلویزیون)، دنیا فنی زاده در طبقه فوقانی مزار این هنرمند آرام گرفت.

دنیا فنی زاده در روز 26 آبان 1346 در تهران به دنیا آمد. پدر وی پرویز فنی‌زاده هنرپیشه سرشناس تلویزیون و سینمای ایران بود که در سال 1358 بر اثر بیماری درگذشت و مادرش هایده غیوری نام دارد. وی از کودکی به خاطر شغل پدرش، پرویز فنی‌زاده معمولاً در جشنواره‌های مختلف کودک و نوجوانی که در ایران برگزار می‌شد حضور داشت و آثار داخلی و خارجی شرکت‌کننده در این جشنواره‌ها را می‌دید. همین مسئله سبب شد تا از کودکی با تولیدات و نوع آثار عروسکی که برای کودک و نوجوان ساخته می‌شود آشنا شود. پس از آن، کم‌کم که از برنامه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیشتر استفاده کرد، تکرار دیدن این آثار موجب علاقهٔ او به حضور در این رشته شد و در نهایت با انتخاب رشتهٔ عروسک‌گردانی برای همیشه در دنیای کودکان و نوجوانان باقی ماند. او که حدود دو دهه عروسک‌گردان کلاه قرمزی، شخصیت عروسکی تلویزیون ایران بود، هدف و دغدغهٔ مهم زندگی‌اش را شاد کردن کودکان و نوجوانان می‌دانست.

فنی‌زاده نخستین بار در سال 1364 در برنامهٔ عروسکی تلویزیونی "چتر با آواز باران" عروسک‌گردانی را تجربه کرد. این برنامه برای شبکهٔ اول سیما در قسمت‌های ۲۵ دقیقه‌ای طراحی شده بود که در آن ۲ عروسک جوجه وجود داشت که فنی‌زاده عروسک‌گردانی و آوازخوانی یکی از آن‌ها را بر عهده داشت. وی پس از آن در کاری با نام "زاغچهٔ کنجکاو" به کارگردانی رضا فیاضی حضور داشت. او با حضور در این برنامه‌ها کم‌کم جای خود را به عنوان عروسک‌گردان در تلویزیون تثبیت کرد.

بهرام بیضایی به دنیا فنّی‌زاده پیشنهاد بازیگری داده بود، ولی وی به خاطر اینکه پدرش در کودکی دوست نداشت دخترش بازیگر شود نپذیرفت. وی که قبل از کلاه‌قرمزی با ایرج طهماسب و حمید جبلی چند کار عروسکی انجام داده و با کار یکدیگر به خوبی آشنا بودند اما با برنامهٔ صندوق پست و ورود کلاه‌قرمزی به آن بود که به شهرت رسید. کلاه قرمزی که اصلاً قرار نبود در این برنامه ماندگار شود اما ماندگار شد و بدل به مشهورترین کار وی گشت.

دنیا فنی زاده دختر زنده یاد پرویز فنی زاده عروسک‌گردان کلاه‌قرمزی، تاکنون مقابل دوربین پخش برنامه‌های کلاه‌قرمزی ظاهر نشده بود. او در برنامه‌ای تلویزیونی گفته بود که ده سال به بیماری سرطان سارکوم گرفتار بود و در دو سه سال آخر غده روی دست راستش به قدری بزرگ و دردناک شده بود که قدرت عروسک‌گردانی را از او گرفته بود. وی از آنجا که حاضر نبوده کسی جز خودش عروسک‌گردان کلاه قرمزی باشد، سال پیش از مرگش با دست چپ عروسک‌گردانی کرد.

دنیا فنی‌زاده عروسک‌گردانی برای فیلم‌های سینمایی گربه آوازخوان (۱۳۶۹)، کلاه‌قرمزی و پسرخاله (۱۳۷۳)، کلاه‌قرمزی و سروناز (۱۳۸۱)، خودی، کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه (۱۳۹۱)، شهرموش‌ها، مجموعه‌های تلویزیونی زاغچه کنجکاو، هادی و هدی، بزبز قندی، اتل متل، صندوق پست (۱۳۷۲–۱۳۷۳)، قصه‌های خاله عنکبوت، جقجقه و فرفره، جینگیل و فینگیل، قصه‌های خاله قورباغه، روباه و خروس، دارا و سارا، رفوزه، قصه‌های آتقی، قصه‌های هاجر، موش نمکی، خونه گلپر اینا، شنگول و منگول، عطر و گلاب بپاشید و کلاه قرمزی (کلاه‌قرمزی و جغجغه و فرفره (۱۳۷۱)، کلاه‌قرمزی و آقای مجری (۱۳۸۲)، کلاه‌قرمزی ۸۸ (۱۳۸۸)، کلاه قرمزی ۹۰ (۱۳۹۰)، کلاه قرمزی ۹۱ (۱۳۹۱)، کلاه قرمزی ۹۲ (۱۳۹۲)، کلاه قرمزی ۹۳ (۱۳۹۳)، کلاه قرمزی ۹۴ (۱۳۹۴)) را در کارنامه هنری‌اش دارد.

هرچند دنیا فنی زاده برای همیشه عروسک‌های خاطره‌انگیزش را تنها گذاشت اما همیشه یادش در ذهن کودکان دیروز و امروز ماندگار خواهد بود. در ادامه ایمیل تصاویری از مراسم تشییع پیکر این هنرمند با حضور جمعی از اهالی هنر را می بینید. در این مراسم جمعی از هنرمندان و هنردوستان از جمله مرضیه محبوب، حمید جبلی، ایرج طهماسب، حبیب رضایی، محمد بحرانی، امیرسلطان احمدی،‌ بنفشه بدیعی، محمد اعلمی،‌ محمد لقمانیان، اکبر زنجان پور، ستاره اسکندری، حامد زحمت کش، عادل بزدوده، علی اعتصامی فر، مازیار میری، همایون اسعدیان، سعید پورصمیمی، فرامرز روشنایی، احسان کرمی، خسرو احمدی، ایرج نوذری و … حضور داشتند.

واکنش هنرمندان در پی درگذشت دنیا فنی زاده

در پی درگذشت دنیا فنی‌زاده هنرمند تئاتر عروسکی و عروسک‌گردان کاراکتر "کلاه قرمزی"، جمعی از هنرمندان با ارسال پستی در صفحه اینستاگرام خود، این ضایعه را به خانواده وی و جامعه رسانه تسلیت گفتند :

ایرج طهماسب نوشت:
"بیش از ۱۵ سال همکاری و رفاقت با کلاه قرمزی را هرگز و تا هیچ زمانی فراموش نخواهیم کرد. امروز آسمان هم برای تو میبارد دنیا عزیز و چه بی تاب است از وقت رفتنت گویی در آسمانها هم برایت اشک میریزنند.خوشا بحال بهشتیان که از امروز در کنارت خواهند بود. کلاه قرمزی برای همیشه تنها شد."

حمید جبلی نوشت:
پس از چندین سال، از امروز دیگر کلاه قرمزی رفیق و هم صحبتش را در کنارش ندارد.چقدر با او درد و دل می کردی و گویا از جان خودت به دمیده بودی.پر کشیدنت بسیار برایمان زود بود و هیچوقت نبودنت را در کنارمان باور نمی کنیم."

احسان کرمی نوشت:
"دنیا از دنیا رفت؛ خانم فنی زاده من خیلی به شما مدیونم... ممنونم که من را به مجموعه ای معرفی کردید که همه مردم ایران دوستش دارند. کلاه قرمزی از دست شما جان میگرفت... و همیشه این سوال با من خواهد بود که چرا همان دست بلای جان شما شد؟ میدانم چقدر دلتنگ پدر بودید. سلام ما را برسانید و بگویید با رفتن شما واقعا باور کردیم که تا قبر آ آ آ آ"

سید مجید صالحی نوشت:
"دنیا خانم، نازنین بانو، فرشته خواهر ، من فقط یک بار سعادت داشتم با شما کار کنم، و با همان یک کار هیچ وقت نتوانستم مهربانیهایت را فراموش کنم، پس چقدر سخت خواهد براى همکاران عزیزت که سالیان سال با شما کار کردن،خانم مرضیه محبوب، آقایان ایرج طهماسب و حمید جبلى. براى همسر گرامیت آبتین سهامى عزیز و خانواده ات، خداوند به این عزیزان صبر عنایت فرماید، و چه دردناک و غمگین امسال عید به کارهاى کلاه قرمزى در نبود تو لبخند خواهیم زد وقتى دیگر بینمان نیستى، ولى همیشه در قلب مردم و بچه هاى مهربان این سرزمینى و هیچ وقت فراموشت نخواهیم کرد خانم فنى زاده روحت شاد، یادت گرامى."

هانیه زاهد نوشت:
"امروز تمام عروسکها عزادارند و کلاه قرمزی بی حال است از بس که جان ندارد. دنیا فنی زاده کسی که در نصف بیشتر خاطرات کودکیم سهیم است.رفت. عروسک گردان کلاه قرمزی و خاله قورباغه ی دوستداشتنی من رفت و من نمیتونم که گریه نکنم. روحت در آرامش دختر پر انرژی و خاطره ساز. پی نوشت مهم : خبر درسته و شایعه نیست دوستان هم ایسنا اعلام کرده و هم فیلم نیوز که من ازشون پرسیدم."

مهرداد صدیقیان نوشت:
"کلاه قرمزى بدون تو چیکار کنه دنیا خانم. هممون مثل کلاه قرمزى خیلى داریم غصه میخوریم. مطمئنم جات تو بهشته. دل یک نسل از این سرزمین با هنرنمایى شما شاد شده. مگه میشه دل این همه کودک واسه آدم خیر نیاره."

سارا خوئینی ها نوشت:
"خبر فوت شدن دنیا فنی زاده هنرمند جوانی که سالها برای شادی کودکان کار کرد و همه ی ما کلاه قرمزی را با او شناختیم یکی از تلخ ترین اخبار این روزهای پایتخت است. روحش شاد و یادش گرامی."

علی انصاریان نوشت:
"سلام، روحتون شاد بانو. خانم دنیافنى زاده هم رفت، کسى که به خیلى عروسکها جان داد ولى خودش بى جان ماند ممنونم از تمام لحظه هاى شادى که توى ذهن ما گذاشتى و عروسکى رو جان دادى که هنوزم با صداى استاد حمید جبلى هست و ماندگار شد و می ماند، روحت شاد و آرام یاعلى."

محمد بحرانی نوشت:
"تنها شدی رفیق. تنهایی سخته. وای وای وای. دیگه هیچ شکلاتی کام تلختو شیرین نمی کنه. تلخه. خیلی تلخ. دنیا فنی زاده، مادر کلاه قرمزی، پرکشید."
 

در حاشیه درگذشت خانم دنیا فنی زاده، عروسک گردان کاربلد کلاه قرمزی، شهاب جعفرنژاد این طرح را در اینستاگرامش منتشر کرد.




عکس غم انگیزی از کلاه قرمزی با حمید جبلی (پشت صحنه فیلم "کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه" محصول سال 90)