آنچه باید از سردردها و روش‌های کنترل آنها بدانید

آخرین باری که سردرد گرفتید کی بود؟ شما هم جزو کسانی هستید که اگر هفته‌ای چندبار سردرد نگیرند، روزگارشان نمی‌گذرد؟ اگر اینطور است، با ما همراه باشید تا بیشتر درباره سردرد، علت‌های آن و روش‌های کنترل آن بدانید. یادتان باشد که برخی سردردها هستند که باید جدی گرفته شوند و حتما برای آنها به پزشک مراجعه کنید. با دکتر رضا رشیدی، پزشک عمومی درباره سردرد صحبت کردیم تا مهم‌ترین سردرد‌ها و خطرناک‌ترین‌هایشان را بشناسیم. شایع‌ترین ناخوشی زندگی سردرد‌ها از شایع‌ترین ناخوشی‌هایی هستند که در طول عمرمان تجربه می‌کنیم؛ چرا می‌گوییم ناخوشی؟ چون سردرد همیشه نشانه یک بیماری نیست. مثلا گاهی تحت‌تأثیر عوامل محیطی یا شرایط روحی اتفاق می‌افتد. اما در هر صورت، آزار‌دهنده و فلج‌کننده است. آنقدر که خیلی از انجمن‌های علمی در کشورهای اروپایی به‌دنبال تصویب قوانینی هستند که در محیط کار، بیشتر هوای مبتلایان به سردرد را داشته باشند و امکان مرخصی‌های بیشتری برای این افراد فراهم کنند. شاید بد نباشد بدانید نتیجه یک تحقیق در دانمارک نشان می‌دهد، ۴۳درصد از افراد مبتلا به میگرن و ۱۴درصد از افراد مبتلا به سردردهای تنشی، حداقل یک روز در سال را به‌دلیل سردرد، مرخصی استعلاجی می‌گیرند که این زمان، ممکن است به یک هفته مرخصی هم برسد. با انواع سردردها آشنا شوید سردرد‌ها انواع متفاوتی دارند و به بیش از ۱۵۰ نوع دسته بندی می‌شوند. اما شایع‌ترین‌های آنها عبارتند از: سردردهای تنشی یا عصبی: این سردرد‌ها با انقباض ماهیچه‌های سر و گردن شروع می‌شوند و از پشت سر شروع شده، به سمت جلو می‌آیند. ویژگی این سردرد این است که مثل یک سیکل سینوسی، کم و زیاد می‌شود؛ یعنی در لحظاتی احساس می‌کنید سردردتان کم شده و در دقایقی، سردرد و سنگینی و فشار سر را تجربه می‌کنید. این وضعیت برای مدت طولانی ادامه دارد و با خوردن مسکن و استراحت، کاهش پیدا می‌کند. سردردهای میگرنی: این سردرد‌ها شایع و بسیار دردناکند، روی عملکرد فرد اثر می‌گذارند و به‌شدت او را ناتوان می‌کنند. سردردهای میگرنی یک سمت سر را در برمی‌گیرند و فشار زیادی را روی گیجگاه شما وارد می‌آورند. حالت نبضی یا کوبه‌ای دارند و شدتشان به حدی است که ممکن است در راه رفتن هم مشکل پیدا کنید و هر نور و صدایی باعث آزارتان شود. دلیل اصلی سردرد میگرنی، انقباض رگ‌های خونی است و ممکن است از 4-3 ساعت در روز شروع شود و تا یک هفته کامل ادامه پیدا کند. این سردرد‌ها در وضعیت حاد خود، یک تا ۴بار در‌ماه تکرار می‌شوند. سردردهای خوشه‌ای: این سردرد‌ها نسبت به سردردهای عصبی و میگرنی کمیاب‌ترند اما همچنان جمعیت زیادی را دچار می‌کنند. ویژگی این سردرد‌ها، پخش شدن درد در کل سر است. یک یا هر دوچشم قرمز و دچار آبریزش می‌شود و پلک هم افتادگی پیدا می‌کند. این سردرد‌ها که در مردان شایع‌تر از زنان است، حالت سوزنی شدن و سوزش را در پشت چشم‌ها به‌وجود می‌آورند و به‌صورت دوره‌ای، سراغ فرد مبتلا می‌آیند؛ یعنی ممکن است در یک دوره پی در پی دچار این نوع سردرد شوید و در یک دوره چند‌ماهه یا چند ساله خبری از سردرد نباشد. سرگیجه، دید نامنطبق و مشکل در راه رفتن هم در این سردرد‌ها دیده می‌شود. بعضی وقت‌ها اکسیژن درمانی (تنفس اکسیژن خالص) در مرحله اول سردرد، درد را متوقف می‌کند. اگر به این نوع سردرد مبتلا شدید، سیگار نکشید و فعالیت‌های استرس زا انجام ندهید. سردردهای سینوسی: همه کسانی که مبتلا به سینوزیت هستند، این نوع سردرد را تجربه می‌کنند. سردرد سینوسی دردی تیز و عمیق را در گونه و پیشانی و بینی شما به‌وجود می‌آورد و با تب و التهاب گوش و بینی همراه است. سردردهای هورمونی: تجربه این سردرد‌ها را بیشتر خانم‌ها دارند. معمولا در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، یعنی در دوره‌هایی که تحولات هورمونی نسبتا زیادی در خانم‌ها اتفاق می‌افتد، سردرد هم تجربه می‌شود. گاهی حتی مصرف قرص‌های ضد‌بارداری هم باعث بروز سردرد می‌شود. اما آنچه باید درباره سردردها بدانید : بیشتر سردرد‌ها جنبه ارثی دارند؛ یعنی اگر یکی از اطرافیان شما دچار میگرن باشد یا سردردهای عصبی را تجربه کند، احتمالا شما هم این نوع سردرد‌ها را تجربه خواهید کرد. اگر سردرد شما همزمان با مطالعه، تماشای تلویزیون یا نگاه کردن به تخته شروع می‌شود، یا اگر برای مدت طولانی سردرد دائمی دارید، به‌احتمال زیاد دچار ضعف بینایی شده‌اید. فشار خون بالا هم می‌تواند عامل سردرد باشد. این نوع سردرد معمولا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون از بین می‌رود. اگر دندان شما عفونت داشته باشد درد از ناحیه صورت شروع می‌شود و به‌تدریج در تمام سرتان منتشر خواهد شد. آلودگی هوا، دود سیگار، بوی مواد شیمیایی خانگی یا عطر‌ها، سر و صدا، تابیدن نور شدید و مستقیم به چشم، خوردن برخی غذا‌ها و تغییرات آب و هوایی هم باعث بروز سردرد می‌شوند، اما مدت کوتاهی بعد از دور شدن از منشا سردرد، علایم آن کاهش پیدا می‌کند. سردرد علامت بسیار مهمی است که نباید از کنار آن به سادگی بگذرید. درست است که بیشتر سردرد‌ها با خوردن مسکن، استراحت و آرامش داشتن از بین می‌روند، اما اگر سردرد مستمری را تجربه کردید، باید حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. متخصص با سی تی اسکن یا‌ام آرآی می‌تواند دلیل سردرد شما را دریابد. سردردهایی که باید جدی بگیرید برخی سردرد‌ها آنقدر مهم و جدی هستند که باید در نخستین فرصت به پزشک مراجعه کرده یا حتی راهی اورژانس بیمارستان شوید. آنوریسم: گاهی وقت‌ها بیمار می‌گوید که درد شدیدی را در سر تجربه می‌کند. آنقدر که توان ایستادن روی پا را ندارد، معمولا داد و فریاد بیمار بلند است و احساس می‌کند از شدت سردرد خواهد مرد. این نشانه یک عارضه بسیار جدی به نام آنوریسم است. آنوریسم به تورم دیواره رگ یا مویرگ‌های مغزی گفته می‌شود که با پاره کردن مویرگ، یک وضعیت به‌شدت اورژانسی را به‌وجود می‌آورد که اگر به موقع اقدام نشود، بسته به اینکه رگ پاره شده در کدام قسمت مغز باشد می‌تواند باعث معلولیت یا حتی مرگ شود. سردردهای پشت چشم: این سردرد‌ها به‌صورت درد گنگ مداوم پشت حدقه چشم تجربه می‌شود و نشان‌دهنده فشاری است که از سوی چشم ایجاد شده. این سردرد‌ها، پزشک را مشکوک به بیماری آب سیاه یا تومور مغزی می‌کند و ممکن است به سرعت دستور‌‌ ام‌آرآی یا حتی بستری شدن بیمار را بدهد. مننژیت: مننژیت یا التهاب پرده مننژ مغز هم باعث بروز سردرد می‌شود. سردرد در این بیماران، سنگین و فشرده است، تمام سر را در بر می‌گیرد و جالب اینکه با استراحت کمتر می‌شود، اما به محض اینکه که کمترین حرکت بدنی را شروع کنند، سردرد شدت می‌گیرد. معمولا تب و سفتی گردن هم در این سردرد‌ها دیده می‌شود. تومور مغزی: اگر اوایل صبح سردرد شدیدی را تجربه کردید یا شب‌ها به‌دلیل سردرد از خواب بیدار شدید، اگر سردردتان با عطسه و سرفه یا تکان دادن سر تشدید می‌شود، اگر سردردتان با استفراغ غیرقابل کنترل همراه است یا تاری دید و بی‌حسی دست و پا دارید، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. تومورهای مغزی معمولا چنین علایمی دارند و تنها راه تشخیص‌شان ‌ام‌آر‌آی و سی تی اسکن است. برگرفته از : سلامت نیوز