هر آنچه که باید از توافق هسته ای بدانید

توافق هسته‌ای بصورت رسمی از تاریخ 19 اکتبر (27 مهر) در دستور کار قرار می‌گیرد ولی "روز اجرا" زمانی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران به الزامات خود متعهد است. نشریه بریتانیایی ویک (theweek) در مقاله‌ای به بررسی توافق هسته‌ای ایران پرداخت و خلاصه‌ای از نکات آن را ارایه کرد. دانستن اینکه حقیقت توافق هسته‌ای از نظر انگلیسی‌ها چیست، مطمئنا خالی از لطف نیست.

بعد از اینکه برجام از جنگ تمام عیاری که جمهوری‌خواهان و نتانیاهو در کنگره آمریکا برای رد کردن آن به‌پا کرده بودند، جان سالم به در برد، حال طرح پیشنهاد شده در مجلس نمایندگان قصد دارد لغو تحریم‌های ایران را منوط به پرداخت غرامتی با رقم نجومی 40 میلیارد دلار می‌داند.

نشریه ویک در این گزارش تشریحی سعی کرده با طرح پرسش‌های عامیانه‌ای ابعاد توافق هسته‌ای را بصورت عام توضیح داده و چکیده‌ای از نحوه اجرای برجام، چگونگی لغو و بازگشت پذیری تحریم‌ها، و زمانی که توافق به پایان برسد؛ ارایه کرده است.

ویک درباره اینکه توافق چه کار خاصی انجام می‌دهد نوشت: "در ازای برداشته شدن تحریم‌های فلج کننده اقتصادی، توانایی ایران را برای ساخت سلاح هسته‌ای به شدت کاهش داده و در بازه زمانی 10 تا 15 ساله، چهار راه ممکن برای رسیدن به بمب هسته‌ای را مسدود می‌کند. ایران باید 97 درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده خود را (چیزی که جوانان این مرز و بوم با زحمت و مشقت فراوان در یک دوره هشت ساله فراهم کردند!) اکسید کند."

"ایران باید بیست هزار سانتریفیوژ خود را جمع کند (تحقق شعار چرخیدن چرخ اقتصاد به همراه چرخش سانتریفیوژها!). رآکتور آب سنگین اراک باید بازسازی شده و به آب سبک تبدیل شود (جریان سیمان و بتن ریختن داخل گودال محل قرارگیری دیگ را یادتان هست!) تا ایران نتواند پلوتونیوم مورد نیاز برای سلاح را بسازد. این اقدامات فقط برای این است که زمان رسیدن ایران به بمب را از سه ماه به یک سال تعویق اندازد."

این مقاله درباره زمان اجرایی شدن توافق اینگونه می‌نویسد: "بصورت رسمی از تاریخ 19 اکتبر (27 مهر) در دستور کار قرار می‌گیرد (آیا شما کاهش فشار اقتصادی ناشی از برداشته شدن تحریم‌ها را حس می‌کنید؟!) ولی "روز اجرا" زمانی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران به الزامات خود متعهد است. همه مراحل زنجیره تولید سوخت هسته‌ای ایران تحت نظارت شدید و بی‌سابقه قرار خواهد گرفت."

"150 بازرس از آژانس اتمی، دوربین‌های مدار بسته‌ و سنسورهای های‌تک که به زودی نصب خواهند شد، کار نظارت بی‌سابقه از معادن و کارخانه‌های اورانیوم، تاسیسات غنی‌سازی و کارخانجات سانتریفیوژها را بر عهده خواهند داشت. اگر ایران تقلب کند، احمال گیر افتادن آن 100 درصد است."

ویک با اشاره به این سوال که آیا بازرس‌ها هرجا بخواهند می‌توانند بروند نوشت: "نه! و این مهمترین مشکل منتقدان توافق است. در حالی که بازرس‌ها برای رفتن به تاسیسات هسته‌ای دسترسی نامحدود دارند، سرکشی از دیگر سایت‌ها و مراکز نظامی که به آن مشکوک باشند نیاز به اجازه ایرانی‌ها دارد. اگر ایران آن را رد کند، 24 روز فرصت برای قانع کردن آژانس اتمی و بعد از آن هیئتی از سازمان ملل متشکل از هشت کشور که عموما غربی‌ها هستند، دارد."

"اگر تعداد پنج از هشت کشور عضو هیئت سازمان ملل رای به حمایت از اعتراض ایران ندهد، تحریم‌ها بازخواهند گشت (تحقق شعار برداشته شدن تحریم‌ها!). منتقدان توافق معتقدند که 24 روز فرصت خوبی برای ایران است تا شواهد و مدارک فعالیت‌های غیرقانونی خود را پاک کند. موافقان توافق اما می‌گویند مسلما هیچ کشوری با بازرسی‌ها "هرکجا، هرزمان" موافقت نمی‌کند تا زمانی که از نظر نظامی اشغال نشده باشد" پس از نظر بریتانیایی‌ها هم بازرسی‌های بی‌سابقه برابر با اشغال نظامی یک کشور است! (قابل توجه برخی دیپلمات‌ها که از این پیروزی سیاسی در پوست خود نمی‌گنجند!)

این نشریه در پاسخ به سوال آیا تحریم‌ها برمی‌گردند، با اشاره به ناتوانی روسیه و چین برای نجات ایران از هیئت ذکر شده، نوشت: "به همین دلیل است که احتمالا در صورت تقلب ایران، تحریم‌ها بازخواهند گشت. اما مارک دووبیتز معتقد است که دولت اوباما و احتمالا دولت‌های بعدی او نیز نقض توافق را درصورتی که خیلی بزرگ باشد در نظر خواهند گرفت! زیرا مطمئنا آنها نمی‌خواهند بخاطر تخطی‌های کوچک وارد جنگ هسته‌ای شوند."

"آیا ایران توافق را زیر پا خواهد گذاشت" سوال دیگری است که ویک اینگونه به آن پاسخ می‌دهد: "جمهوری اسلامی ید طولایی در فریبکاری و ابهام‌سازی دارد. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا اعتقاد دارند که دولت ایران تا سال 2003 (1382) بصورت مخفیانه به دنبال سلاح هسته‌ای بوده که تحریم‌های سال 2006 (1385) از آن جلوگیری کرد. ولی الان که تحریم‌ها بزودی برداشته خواهد شد، فریبکاری می‌تواند به قیمت از دست دادن میلیاردها دلار سرمایه برای ایران تمام شود."

در پایان نیز این گزارش درباره اتفاقی که زمان به پایان رسیدن مدت توافق می‌افتد نوشت: "مشخص نیست چه خواهد شد. ایران می‌تواند به سرعت به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای رود و در عرض چند ماه غرب و اسراییل را به مبارزه بطلبد یا اینکه توافق دیگری انجام شود. اوباما امیدوار است که در این بازه 15 ساله، تسلط تندروهای ایران بر قدرت کم شود."

بازنشر از : جام نیوز