اگر 30 سال دیــرتــر به دنیا آمده بودیم ...
شاید نادانی پیش خودش فکر کند آینده مثل کره الاغی است که افسار پاره کرده و در بیابانی بی سر و ته رَم کرده است اما اینطور نیست. انسان دو پا روز به روز افسار آینده را بیشتر در دست خود میگیرد و برای اینکار هر روز ابزار و وسائل جدیدی میسازد. در واقع هر چه به سمت آینده میرویم طرز فکرمان درباره زندگی اصلاح میشود و آنهایی که باهوشتر از بقیهمان هستند سعی میکنند با شناخت نیازها، فناوریهایی را برایمان طراحی کنند که بیش از پیش به سلطهمان بر جهان ادامه بدهیم. ما در زمانهای زندگی میکنیم که رؤیاهای اجدادمان به واقعیت پیوسته است، اما خودمان هم رؤیاهایی داریم که در زمان فرزندانمان به واقعیت خواهد پیوست. با مطالعه "11 فناوری آینده نزدیک" با ما باشید تا ببینید در ۳۰ سال بعد زندگی آدمیزاد چه تغییرات جالبی خواهد کرد.
ما در دنیایی به وجود آمدیم که زمانی سرتاسرش را آب فرا گرفته بود. اما بدنمان برای زندگی در زیر آب ساخته نشده است. برای تبدیل شدن به یک موجود کاملتر باید بتوانیم زیر آب هم نفس بکشیم. مخترعی به نام آلون بُدنِر در زمینه ساخت آبشش مصنوعی به توفیقاتی دست پیدا کرده است. او نمونه اولیه محصولی را طراحی کرده است که LikeAFish نام دارد (مثلیکماهی). فناوری LikeAFish به انسان این قابلیت را میبخشد که هنگام شنا در زیر آب، از آب اکسیژن تولید کند. درست مثل یک ماهی. در حال حاضر سایز و وزن این آبشش اولیه مشکل دارد، اما پیشرفت این پروژه خیلی سریع است و احتمالاً پس از رفع مشکلات آن طولی نخواهد کشید که غواصها به جای استفاده از مخزن اکسیژن از این ابزار برای زیرآبی رفتن استفاده کنند.
همه جا صحبت از هوش مصنوعی است. روباتها دیگر محدود به انیمههای ژاپنی و فیلمهایی مثل ترمیناتور نیستند و همین الان هم در صنایع سنگین، کارهای سخت را برای انسان انجام میدهند. حتی برای مصارف خانگی نظیر جارو کردن خانه یا بچه داری هم روباتهای باحالی ساخته شده است. جایی که این وسط سرش بیکلاه مانده کشاورزی است. کشاورزی از قدیمیترین شغلهای انسان متمدن است. ماشین آلات بسیاری برای سهولت و بهرهوری بیشتر کشت و زرع تولید شده است با این حال هنوز قسمت عمدهی کار به گردن انسان است. اکنون شرکتی در بوستون آمریکا شروع به ساخت روبات برای کارهای کشاورزی کرده است که میگویند روباتهایش قادرند ۴۰% از کارهای یدی را به صورت اتوماتیک انجام دهند.
روبات دیگری هم در ژاپن ساخته شده است که سرش میشود توت فرنگیها کی رسیدهاند و آماده چیدن هستند. دانشگاه معروف MIT هم یک باغچه کوچک گوجه گیلاسی دارد که کلاً اختیارش را دادهاند دست یک روبات. خوبی روباتها این است که میتوانی ۲۴ ساعته آنها را بگذاری پای کار و خیالت راحت است که غُر نخواهند زد.
در زمان ما هنوز هم این اصطلاح باب است که مثلاً میگویند برای فلان کار قرص نساختهاند، باید زحمت بکشی بروی سخت کار کنی تا آنرا بدست بیاوری. اما در آینده برای خیلی از کارها قرص میسازند تا آنرا بندازی در دهانت و یک لیوان آب هم پشتبندش سر بکشی و کارت راه بیفتد. یکی از این قرصها قرار است شما را در برابر اشعه خورشید محافظت کند. آیندگان دیگر نیازی ندارند سه ساعت وقت صرف کرم مالیدن به پوست خود بکنند. قرصش را بالا میاندازند و خلاص. همین الان که ما صحبتش را میکنیم دکتر پل لانگ از دانشگاه King’s College در لندن، که مسئولیت این پروژهی سه ساله را دارد، اذعان داشته که همین الان هم این قُرص اختراع شده است اما در حال انجام تستهایی بر روی آن هستند که ثابت شود اثرات مضری بر روی بدن انسان ندارد. دکتر لانگ میگوید که در حالت خوشبینانه احتمالاً این قرص تا ۱۰ سال آینده به بازار خواهد آمد. اما الان هیچ چیزی به نام قرص ضد آفتاب وجود ندارد.
4. کامپیوترها و موبایلهایی به قطر کاغذ
نظرتان چیست که قطر تلفن هوشمندتان اندازه یک کاغذ باشد و بتوانید آنرا لوله کنید داخل جیبتان بگذارید یا زیر شیشه میز عسلی فرو کنید؟ خیلی حال میدهد، نه؟ پاساژ علائدینها و خیابان جمهوریهای آینده پر خواهند بود از این نوع موبایلهای کاغذی، تلویزیونهای کاغذی و سایر وسیلههای الکترونیکی دیگر. الان که ما با شما صحبت میکنیم پروژههایی در رابطه با لاغر کردن اسمارتفونها و تبلتها در حال اجراست. محصولی به نام Papertab در نمایشگاه CES 2013 رونمایی شده و دو دانشگاه آمریکایی و کانادایی هم طی یک پروژه مشترک به نام Paperphone موبایلی با قطر یک کاغذ طراحی کردهاند.
دکتر روئل ورتگال از دانشگاه کوئینز در این باره میگوید: آینده این شکلی است. از ۵ سال آینده همه چیز را به همین شیوه خواهند ساخت.
رفتن به دندانپزشکی یکی از مخوفترین کارهایی است که یک نفر میتواند انجام بدهد. اما مگر راه فراری هم هست؟ دندان که پوسید و عصب که شروع به تیر کشیدن کرد راه دیگری برای آدم باقی نمیگذارد. معمولاً آسیبهایی که به دندانها وارد میشود دائمی است و باید تا آخر عمر با آنها سر کنید. اگر هم مجبور به کشیدن دندانها شوید که باید بروید سراغ دندان مصنوعی و هر شب آنها را داخل لیوان، بگذارید بالای سرتان. حالا خبر خوب اینجاست که دانشمندان، با بررسی سیستم دندان درآوردن تمساح (آلیگاتور)، کم کم دارند موفق میشوند که بتوانند برای آدمی که دندانهایش ریخته، دندان طبیعی برویانند. جالب بود نه؟
بنا بر تحقیقات آزمایشگاهی در ایالت یوتای آمریکا در نوامبر ۲۰۱۲، انسانها هم تحت شرایط آزمایشگاهی و با ایجاد یک سری اصلاحات میتوانند چیزی شبیه به سیستم دندان درآوردن تمساح را شبیه سازی کنند. یعنی دندان مصنوعی بای بای ...
6. تلویزیون هولوگرافیک (تلویزیون تمام نگار)
همه این اختراعات یک طرف و تلویزیون هولوگرافیک یک طرف. اصلاً بگذارید خیالتان را راحت کنم. من حاضرم دندان نداشته باشم و گوشی تلفنم اندازه جعبه رطب مضافتی باشد و پوست صورتم آفتاب سوخته باشد و خودم زمین را برای برداشت سیب زمینی بیل بزنم و موقع زیر آب رفتن هم مثل اجدادم نفس حبس کنم، اما یک تلویزیون هولوگرافیک داشته باشم. آینده زمانی است که در نانوایی بربریهایش تلویزیون LED و FULL HD و ۴K وجود داشته باشد و در خانهها تلویزیونهای هولوگرافیک یا تمام نگار. در نسل بعدی تلویزیونها دیگر سایز صفحه نمایش یا کیفیت پیکسلهای آنها اهمیتی نخواهد داشت. چیزی که برای تلویزیونهای آینده مهم خواهد بود محوطه دید است. بچههای دانشگاه MIT اخیراً تراشهای ساختهاند که قادر است تصویری هولوگرافیک را با نرخ ۵۰ گیگاپیکسل در ثانیه تولید کند و مرزهای بین واقعیت و تصویر را به صفر برساند. البته اگر هم اکنون بخواهند با این فناوری تلویزیون بسازند، هزینهاش سر به فلک میکشد، اما مایکل بوو از تیم رسانههای تصویری MIT میگوید که این فناوری خیلی گران تمام نمیشود. براساس پیش بینی بوو، تولید این تلویزیونها از ۱۰ سال بعد شروع خواهند شد.
همین الانش هم Google Earth موهبتی محسوب میشود چه برسد به وقتی که بخواهید با استفاده از آن عبور گاوهای آفریقایی از روی رودخانهی تمساحهای گرسنه، سرقت نفتکش توسط دزدان دریایی سومالی و حتی کمینگاه افسران راهنمایی رانندگی برای موتور خواباندن را به صورت پخش مستقیم رصد کنید.
به دانشگاه آکسفورد، قسمت RAL Space خوش آمدید. در اینجا دانشمندان حسابی مشغول ساختن دوربینهای خاصی هستند که کسی تا به حال برای ساختنشان اقدام نکرده. دوربینهایی که قادرند کیلومترها بالای سر ما قرار داشته باشند و تصاویر ماهوارهای را به صورت پخش مستقیم ۲۴ ساعته برای ما مخابره کنند. این دوربینها چیزی شبیه به لوله هستند و ۱ متر طولشان است. قرار است این دوربینها را به بدنهی ایستگاههای فضایی پیچ کنند تا از تمام دنیا به صورت تمام وقت فیلم بگیرند. با این پیشرفتی که گوگل در کارش دارد هیچ بعید نیست تا ۱۰ سال دیگر تمام این چیزهایی که گفتیم جنبه واقعیت پیدا کنند.
یکی از چیزهایی که آیندگان از آن سر در نخواهند آورد این است که این همه سیم به چه درد ما کنونیها میخورده؟ چند وقتی است که کک به تنبان دانشمندان افتاده است که چگونه میتوان از شر سیمها و کابلها خلاص شد و در زمان حال پیشرفتهای کمی هم حاصل شده است. فکرش را بکنید کُل دنیا به صورت وایرلس برق کشی بشود! چه صرفه جوییای بشود! تمام کابلها و تیرچراغبرقها از داخل خیابان جمع میشوند و دیگر نیاز نیست برای گوشی یا تبلت خود باتری اضافه و شارژر بخرید. لابد منبع برقتان یک چیزی به اندازه زبانه زیپ شلوارتان خواهد بود که احتمالاً همانجا هم نصب خواهد شد و از همانجا هم برق در میآید. فقط پرندهها ضرر میکنند که اول صبح جای دنجی برای نشستن ندارند.
راستش را بخواهید رسیدن به این تکنولوژی خواب و خیال نیست و چه بسا ۲۰ سال بعد شاهد وقوع همین اتفاقها باشیم. همین الان هم یک سری شارژر برای بعضی از وسایل الکترونیکی ساخته شده است که ثابت میکند الکتریسته بیسیم جوک نیست. تعدادی از شرکتها هم در حال رقابت برای ساخت دستگاهی (هاب وایرلس) هستند که الکتریسته را به تمام وسایل برقی خانه برساند. ایده ساخت چنین دستگاهی برای اولین بار در دانشگاه MIT، توسط فردی به نام مارین سولیاچیچ مطرح شد. بر اساس این ایده الکتریسته و انرژی از طریق امواج الکترومغناطیس خاصی، به اشیاء دیگری که در همان فرکانس رزونانس دارند، منتقل میشوند.
9. قطارهای لولهای فوقالعاده خیلی زود تند سوپر سریعالسیر
در واقع ما درباره قطار جهنمیای صحبت میکنیم که سرعتش ۴ برابر بیشتر از رکورد سریعترین پرواز هوایپماهای مسافربری است. یا حضرت میگ میگ! حالا جالب اینجاست که نمونههای اولیه این قطارها در شرکت Maglev ساخته شده است و ژاپنیها قصد دارند تا سال ۲۰۴۵ تمام خطوط آهنشان را به این قطارها تغییر دهند.
قطارهای سریعالسیر فعلی چرخ ندارند که بخواهد هیچ گونه اصطکاکی با ریل ایجاد کند. قطارهای Maglev قادرند با استفاده از میدان الکترومغناطیس به سرعت ۳۰۰ مایل بر ساعت برسند که تقریباً نصف سرعت هواپیماست. اما این فناوری زمان حال است. یک شرکت که دفترش در کلرادو در غرب آمریکاست ایدهای دارد به مراتب مخوفتر. آنها کاری را میخواهند انجام دهند که در زمان ما خیلی ترسناک به نظر میرسد. میخواهند سرعت مسافرت با قطار را به ۴۰۰۰ مایل در ساعت ( تقریباً ۶۴۰۰ کیلومتر در ساعت) ارتقاء دهند. یعنی با این سرعت اگر بخواهید از تهران به بندرعباس بروید یک ربع طول میکشد و اگر به مسکو بروید این سفر نیم ساعت هم طول نمیکشد. حتی اگر میتوانستید با چنین قطاری از تهران به نیویورک بروید سفر ۹۸۵۰ کیلومتریتان که از روی کل قاره اروپا و عرض اقیانوس اطلس میگذشت چیزی در حدود ۱ ساعت و نیم طول میکشید. سرعت به حدی مرگبار است که به عقل ناقص من، راننده برای توقف قطار در نیویورک باید به بندر لیورپول در انگلستان که رسید ترمز را بکشد.
حالا چطور چنین چیزی ممکن است؟ کمپانی E3 طرحی را ارائه داده است که بر مبنای آن قرار است قطار در یک لولهی تو خالی در فضای خلاء حرکت کند. البته نیروی گرانشی که به مسافران وارد میآید همان چیزی است که در یک اتوبان معمولی مثل اتوبان قم به مسافران وارد میآید. برای اینکه دهانتان را آب بیندازیم بد نیست بگوییم که این کمپانی هم اکنون مدل اولیه کپسول مسافرتی خود را ساخته است و در حال انجام دادن آزمایشهای ابتدایی بر روی آن است.
10. رأکتور همجوشی پایدار (رأکتور فیوژن)
اگر بگوییم این نوع رأکتورها همین الان هم وجود دارند شاید شانه بالا بیندازید و بگویید این را که خودمان هم میدانستیم. در واقع بیشتر رأکتورهای اتمی که هم اکنون وجود دارند از طریق شکافت هسته اتم انرژی تولید میکنند. تعداد کمی رأکتور هم هستند که از طریق هم جوشی هسته اتم به تولید انرژی میپردازند که آنها پیشرفتهتر و البته خیلی کوچکتر هستند. پروژه درست کردن رأکتور هم جوشی پایدار درست و حسابی در زمان حال به حدی گسترده و غول آساست که قرار است آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه، ژاپن، هندوستان، کره جنوبی و چین همه با هم یکی از اینها را بسازند. محل ساخت این پروژه هم در کشور فرانسه است.
چندین دهه طول میکشد تا این پروژه عملی بشود اما محصول نهایی ۴ برابر قدرتمندتر از روش شکافت هسته اتم فعلی است و بسیار بسیار بیخطرتر و پاکتر برای محیط زیست. این پروژه ITER نام دارد و از بابت حجم کار، در بین پروژههای علمی مشارکتی بین المللی، دومین پروژه بزرگ تاریخ بشر است.
بعضیها از سرعت پیشرفت فناوری خسته شدهاند و فکر میکنند در زمان اشتباهی به دنیا آمدهاند. احساس میکنند فناوری به اوج خود رسیده است و با دیدن چهار تا گوشی و تبلت و هلیکوپتر کنترلی و ساندویچ ساز ترس ورشان داشته که نکند رئیس سرخپوستها در چادرش نفرینمان کند و نوع بشر به آخر کارش برسد. از این رو برای برقراری تعادل هم که شده اینها وظیفه خود میدانند که بهجای بقیه هم سنتها را حفظ کنند و از تکنولوژی فرار کنند. دریغ از اینکه هنوز در زمان ما هم فناوری در حد تاتی تاتی کردن است و اگر قرار هم باشد فناوری دل کسی را بزند هنوز موقعش نرسیده. چرا؟ یکی از دلایلش چیزی است به نام واقعیت مجازی.
فکرش را بکنید در آینده واقعیتی مجازی از جسم شما قادر است بدون مرز و محدوده به هر جایی برود و با هر فردی ملاقات کند و حواس پنجگانهاش نظیر بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسهاش هم در آن موقع کار بکنند. به طور ساده بخواهیم توضیح بدهیم اینجوری میشود که … مثلاً امروز روز تولد شماست. یک چیزی شبیه عینک روی چشمتان میگذارید و وارد واقعیت مجازی میشوید. به کافهای در لاهور پاکستان میروید که زلاتان ابراهیموویچ و جنیفر لوپز و استیفن هاوکینگ و رونی کولمن و کیم کارداشیان و آدولف هیتلر لباسهای پلوخوریشان را پوشیدهاند و دور میزی نشسته، منتظر ورود شما هستند. همگی شعر تولدت مبارک را برایتان میخوانند و برایتان کیک میبُرند. میتوانید بروید کنارشان بنشینید و سیگارتان را روشن کنید و کام بگیرید (بدون اینکه ریهتان در دنیای واقعی هیچ آسیبی ببیند) و دودش را فوت کنید داخل صورتشان و ته سیگار را روی پیشانی هر کدامشان که خواستید خاموش کنید. یک ژیلت بردارید و سبیل هیتلر را بتراشید و پشت لب رونی کلمن بچسبانید. با زلاتان درباره فوتبال صحبت کنید، با جنیفر لوپز بحث راه بیندازید که اسکات زدن بهتر است یا ژل تزریق کردن. از کیم کارداشیان درباره مُد و فشن سؤال کنید و در همین حین تمرینهای فیزیک دانشگاهتان را هم بدهید استیفن هاوکینگ برایتان حل کند. آخرش هم همهشان را با شلیک یک آرپیجی ۷ شهید کنید و بعد با هواپیما تا ارتفاع ۳۰۰۰۰ متری بالا بروید و در آن ارتفاع بدون هیچ وسیلهای از هواپیما بپرید داخل کیسه یک کانگورو در استرالیا … هر موقع هم که دلتان خواست میتوانید عینک را از روی صورتتان بردارید و به دنیای واقعی برگردید.
هم اکنون ارتش آمریکا برای اینکه نیروهای در حال تعلیم خود را در شرایط شبیهسازی شده قرار دهد از مدلهای اولیه وسائلی که واقعیت مجازی را ایجاد میکنند استفاده میکند. انسانی که در ۳۰ سال بعد به دنیا میآید قادر خواهد بود قبل از اینکه خیلی از کارها را با پوست و گوشت خودش انجام بدهد، آنها را در دنیای مجازی تمرین کند. زمانی خواهد رسید که علم منحصر به دانشمندان زمان ما را در دبستان به بچه زیر ۱۰ ساله تدریس کنند.